สมเด็จพระญาณสังวร
ประวัติ
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ ดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๒ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ใน พ.ศ. ๒๓๕๙ วิปัสสนาธุระเท่านั้นเป็นครั้งแรก เป็นตำแหน่งพิเศษที่โปรดพระราชทานสถาปนาแก่พระเถระผู้ทรงคุณทางวิปัสสนาธุระเท่านั้น
โดยประวัติ เป็นบุตรคนโตของนายน้อย คชวัตร และนางกิมน้อย คชวัตร ประสูติเมื่อวันที่ ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๖ มีน้องชาย ๒ คน ได้แก่ นายจำเนียร คชวัตร และนายสมุทร คชวัตร เป้นชาวกาญจนบุรี
บรรพชาและอุปสมบท
ในปี พ.ศ. ๒๔๖๙ ขณะมีพระชันษาได้ ๑๔ ปี ที่วัดเทวสังฆาราม โดยมีพระเทพมงคลรังษี (ดี พุทธฺโชติ) เจ้าอาวาสวัดเทวสังฆาราม เป็นพระอุปัชฌาย์ และพระครูนิวิฐสมาจาร (เหรียญ สุวณฺณโชติ) เจ้าอาวาสสวัดศรีอุปลาราม เป็นพระอาจารย์ให้สรณะและศีล
การศึกษาพระปริยัติธรรม ทรงสอบได้นักธรรมชั้นตรีได้เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๒ และทรงสอบได้นักธรรมชั้นโทและเปรียญธรรม ๓ ประโยค ในปี พ.ศ. ๒๔๗๓ สอบได้เปรียญธรรม ๕ ประโยค ขณะที่ทรงอยู่วัดบวรนิเวศวิหาร และทรงศึกษาพระปริยัติธรรมอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่ง สอบได้เปรียญธรรม ๙ ในปี พ.ศ. ๒๔๘๔
การปฏิบัติหน้าที่ด้านคณะสงฆ์
เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแล้วยังงเริ่มงานอันเกี่ยวเนื่องกับคณะสงฆ์อีกมากมาย
พระเครื่องวัดบวรนิเวศวิหาร
พระเครื่องรุ่นยอดนิยมได้แก่ พระกริ่งปวเรศ รุ่น ๒, พระหลวงพ่อทวด รุ่นมงคลมหาบารมี ๘๕, เหรียญพระรูปเหมือนรุ่นแรก สมเด็จพระสังฆราช