วัดเทพศิรินทราวาส ราชวรวิหาร
วัดเทพศิรินทราวาส ราชวรวิหาร วิจิตรและงดงามตระการตาในทุกด้าน ด้วยสถาปัตยกรรมแบบฝรั่งเศส มีพิพิธภัณฑ์ทางด้านศาสนาเพื่อให้การเรียนรู้และสืบทอดศาสนา ยังเป็นวัดที่มีความสำคัญทางด้านการประกอบพิธีกรรมสำคัญ
วัดเทพศิรินทราวาส ราชวรวิหาร เป็นวัดที่สร้างขึ้นเพื่อเพื่ออุทิศป็นพระราชกุศลถวายแด่สมเด็จเทพศิรินทราบรมราชินี โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระนามของสมเด็จพระบรมราชชนนี จึงเรียกว่า “ วัดเทพศิรินทราวาส ” สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๔ เจ้าอาวาส คือ สมเด็จพระธีรญาณมุนี (สมชาย วรชาโย) วัดแห่งนี้ไม่มีเจดีย์หรืออาคารที่เป็นประธานคู่วัด นอกจาก "ต้นพระศรีมหาโพธิ์" มีความหมายดั่งที่ประสูตรของพระพุทธเจ้า โดยรัชกาลที่ ๕ ทรงเพาะเมล็ดมาจากต้นพระศรีมหาโพธิ์พุทธคยา นับว่า ประธานของวัดตั้งแต่ครั้งอดีต เป็นต้นมา
ความสำคัญ
วัดเทพศิรินทราวาส ราชวรวิหาร เป็นพระอารามหลวง ชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร เป็นที่ตั้งของสุสานหลวง สร้างขึ้นเพื่อใช้สำหรับพระราชทานเพลิงพระศพเจ้านายและพระบรมวงสานุวงศ์ ซึ่งไม่ได้สร้างพระเมรุที่ท้องสนามหลวง ต่อมาได้สร้างพลับพลาอิศริยาภรณ์ ในรัชกาลที่ ๕ โปรดให้สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ตั้งพระศพพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าอิศริยาภรณ์ และพระราชทานเพลิงศพเป็นครั้งแรก ต่อมา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ทรงโปรดเกล้า ให้สร้างพระเมรุ สำหรับพระราชทานเพลิงศพสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ และใช้เป็นเมรุที่ใช้พระราชทานเพลิงศพตลอดมาจนปัจจุบันและมีพิพิธภัณฑ์แห่งการเรียนรู้ เรียกว่า “พิพิธภัณฑ์พระพุทธศาสนา” ตั้งอยู่ในอาคารโรงเรียนเจ้าพระยานรรัตนราชมานิต เริ่มโครงการเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๑ สร้างขึ้นเพื่อเป็นพิพิธภัณฑ์สำหรับเผยแพร่พระพุทธศาสนาสืบไป
ศิลปและสถาปัตยกรรม
พระอุโบสถ ซุ้มประตูหน้าต่างสลักลวดลาย หลังคามุงกระเบื้องเคลือบสี พื้นเพดานด้านในทาด้วยชาด ประดับด้วยรูปจำลองเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ๕ ตระกูล และพื้นปูด้วยหินอ่อน สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕
พระพุทธรูปสำคัญ
- พระพุทธรูปปางสมาธิ หล่อขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕
- พระพุทธรูปฉลองพระองค์สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชชนนี (ปางห้ามสมุทร)
- พระพุทธรูปฉลองพระองค์สมเด็ตเจ้าฟ้าจันทรมณฑลโสภณภควดี กรมหลวงวิสุทธิกษัตรีย์ (ปางห้ามญาติ)
- พระพุทธรูป “ภาณุรังสีอนุสสร” เป็นที่บรรจุพระสรีรางคารสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศสภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังสีสว่างวงศ์ กรมพระยาภานุพันธุวงศ์วรเดช และราชสกุลภาณุพันธุ์
ลำดับเจ้าอาวาส
๑.พระอริยมุนี (เอม อายุวฑฺฒโน) พ.ศ. ๒๔๒๑ - พ.ศ. ๒๔๒๖
๒.พระธรรมไตรโลกาจารย์ (เดช ฐานจาโร) พ.ศ. ๒๔๒๗ - พ.ศ. ๒๔๓๗
๓.พระวินัยรักขิต (นาม กาฬนาโม) พ.ศ. ๒๔๓๗ - พ.ศ. ๒๔๓๘
๔.หม่อมเจ้าพระศรีสุคตคัตยานุวัตร (พร้อม ธมฺมรโต) พ.ศ. ๒๔๓๘ - พ.ศ. ๒๔๔๑
๕.สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวโร) พ.ศ. ๒๔๔๑ - พ.ศ. ๒๔๘๗
๖.พระสาสนโสภณ (เอื้อน ชินทตฺโต) พ.ศ. ๒๔๙๘ - พ.ศ. ๒๕๒๑
๗.สมเด็จพระวันรัต (นิรันตร์ นิรนฺตโร) พ.ศ. ๒๕๒๑ - พ.ศ. ๒๕๔๖
๘.สมเด็จพระญาณวโรดม (ประยูร สนฺตงฺกุโร) พ.ศ. ๒๕๔๖ - พ.ศ. ๒๕๕๒
๙.สมเด็จพระธีรญาณมุนี (สมชาย วรชาโย) พ.ศ. ๒๕๕๓ ถึงปัจจุบัน
สถานที่ตั้ง
เลที่ ๑๔๖๔ ถนนกรุงเกษม แขวงวัดเทพศิรินทร์ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร ๑๐๑๐๐